Αν και δηλώνει, προς το παρόν, περισσότερο ηθοποιός παρά συγγραφέας, έχει καταφέρει σε ηλικία μόλις 24 ετών να κερδίσει τις εντυπώσεις με τα θεατρικά έργα της.
Μετά την ομολογουμένως επιτυχημένη παρθενική εμφάνισή της ως συγγραφέα την περσινή σεζόν με το έργο «Παιχνίδια ή ένα φερμουάρ που έχει κολλήσει», η Δήμητρα Στάικου συνεχίζει φέτος με ένα έργο που «απευθύνεται σε όλους τους ανθρώπους που αναρωτήθηκαν αν κάποτε έχασαν την ταυτότητά τους»: Το φαινόμενο του θερμοκηπίου που ανεβαίνει σε σκηνοθεσία Τάκη Παρασκευόπουλου στο Studio Μαυρομιχάλη.
Η Δήμητρα Στάικου μας μιλάει για τη συγγραφή, την υποκριτική, αλλά και την εμπειρία της ως τώρα σε ένα χώρο πολύ διαφορετικό, από την νομική που έχει σπουδάσει και αποδεικνύει ότι δικαιολογημένα αποτελεί μία από τις ανερχόμενες ελληνίδες συγγραφείς.
Τρεις γενιές σε μία στάση λεωφορείου. Πόσες ομοιότητες έχει το χθες και το σήμερα, με βάση τα όσα ακούμε από τις τρεις αυτές γυναίκες;
Οι στάσεις των λεωφορείων ανέκαθεν μου φαίνονταν ένας τόπος για πολύ ενδιαφέρουσες γνωριμίες. Στο έργο, οι τρεις γυναίκες συναντιούνται σε μια τη στάση λεωφορείου και παρά την ηλικία που τους χωρίζει έχουν κάποια κοινά θέματα που τους απασχολούν: την έλλειψη επικοινωνίας με τους οικείους τους, τη μοναξιά που βιώνουν, καθώς και το γεγονός ότι συχνά καλούνται να βάλουν τα «θέλω» τους σε δεύτερη μοίρα σε σχέση σε σχέση με τα θέλω των άλλων.
Oι πρωταγωνίστριες είναι γυναίκες. Αυτό σημαίνει ότι και το έργο απευθύνεται κυρίως σε γυναίκες;
Δε θα το έλεγα, καθώς πιστεύω ότι στη σημερινή εποχή τα φύλα έχουν χάσει τους παραδοσιακούς ρόλους που είχαν κάποτε. Πλέον δεν υφίσταται ότι οι γυναίκες είναι μέσα στο σπίτι και οι άντρες έξω στην αγορά εργασίας. Και τα δύο φύλα είναι αντιμέτωπα με την κρίση και τις αλλαγές που έχει επιφέρει σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο. Ζούμε σε μια εποχή που αυτό που απειλείται είναι «η ανθρωπινότητά μας», η ταυτότητά μας ως άνθρωποι. Απλά οι γυναίκες είναι πιο επιρρεπείς ως ψυχοσύνθεση στο να βάλουν τα ‘θέλω’ σε δεύτερη μοίρα σε σχέση με τα ‘θέλω’ της οικογένειάς τους. Το έργο απευθύνεται σε όλους τους ανθρώπους που αναρωτήθηκαν αν κάποτε έχασαν την ταυτότητά τους, όπως συμβαίνει με τους ήρωες του έργου.
Τα πρόσωπα του έργου σαρκάζουν την εξουσία, τους θεσμούς της, τη θρησκεία και την κοινωνική ευνομία, γεγονός που συμβαίνει συχνά σε πολλές ανάλογες συζητήσεις. Γιατί όμως ενώ τα σαρκάζουμε τα ακολουθούμε; Θα μπορούσαμε να κάνουμε αλλιώς;
Γιατί αν ο άνθρωπος απαρνηθεί όλα αυτά που του δίνουν δύναμη -τη θρησκεία και την κοινωνία- θα πρέπει να στηρίζεται μετά μόνο στον εαυτό του και αυτό είναι δύσκολο, γιατί συνήθως βρίσκουμε τον εαυτό μας πολύ αδύναμο για να στηριχτούμε πάνω του. Οι άνθρωποι επινοούν θεούς, σύμβολα, ηγέτες επειδή ‘τους χρειάζονται’.
Τα τελευταία χρόνια μας λείπουν τα έργα νέων Ελλήνων συγγραφέων. Πόσο εύκολο είναι να ακολουθήσει ένας νέος άνθρωπος τη συγγραφή στη σημερινή Ελλάδα;
Ανάλογα με ποια έννοια θέλει κάποιος να γίνει συγγραφέας. Γνωρίζω ανθρώπους που δίνουν μεγάλα ποσά σε εκδοτικούς οίκους για να εκδώσουν έργα τους. Νομίζω ότι για να γίνει κάποιος καλός συγγραφέας πρέπει να έχει διαβάσει καλή λογοτεχνία, να έχει πολύ ψηλά τον πήχη ως προς το τι είναι όμορφο και να αρχίσει να αποκτά το δικό του προσωπικό ύφος όταν γράφει. Νομίζω ότι είναι το ίδιο εύκολο ή δύσκολο στην Ελλάδα και σε οποιαδήποτε άλλη χώρα. Οι κοινωνίες και οι άνθρωποι πλέον τα έχουν δει και τα έχουν ακούσει όλα, οπότε εκπλήσσονται δυσκολότερα. Καλός συγγραφέας δεν είναι απλά αυτός που σοκάρει, αλλά αυτός που λέει αυτά που ήδη ξέρουμε με τρόπο που δεν έχουμε σκεφτεί.
Ως ένας νέος άνθρωπος που βρίσκεται στο χώρο αυτό, πως θα μπορούσατε να τον περιγράψετε; Είναι εκείνο που περιμένατε;
Ως ένα χώρο γεμάτο εκπλήξεις. Πριν ασχοληθώ με το χώρο αυτό, τελείωσα τη Νομική Σχολή που σίγουρα ήταν ένας χώρος πολύ διαφορετικός. Νομίζω ότι ο καλλιτεχνικός χώρος είναι λίγο πολύ αυτό που περίμενα να συναντήσω.
Στην παράσταση έχετε κι έναν από τους βασικούς ρόλους. Πόσο εύκολο είναι να ερμηνεύει κανείς ρόλο που δημιούργησε όταν τον σκηνοθετεί κάποιος άλλος;
Ο Τάκης Παρασκευόπουλος με βοήθησε πάρα πολύ και στους τρεις ρόλους που κάνω και με οδήγησε στο να εξελιχθώ υποκριτικά και να βρω διαφορετικά ερεθίσματα να χρησιμοποιήσω σε κάθε ρόλο. Όταν έχεις γράψει ένα έργο, χρειάζεσαι έναν άνθρωπο να βλέπει τα πράγματα έξω από αυτό και να σε καθοδηγεί.
Εσείς αισθάνεστε γενικά πιο πολύ ηθοποιός ή συγγραφέας;
Σε αυτή τη φάση πιο πολύ αισθάνομαι ηθοποιός, αλλά μπορεί μεγαλώνοντας να νιώθω πιο πολύ συγγραφέας.
Δήμητρα Στάικου
Όταν ένα έργο σας ανεβαίνει στη σκηνή είναι αυτό που εσείς είχατε φανταστεί όταν το γράφατε ή αλλάζει πολύ;
Το έργο μου που ανέβηκε πέρσι ήταν αρκετά διαφορετικό από αυτό που είχα φανταστεί, «Το Φαινόμενο του θερμοκηπίου» θα έλεγα ότι είναι πάρα πολύ κοντά.
Έχετε παίξει και στον κινηματογράφο. Στον Νοτιά. Πόσο διαφορετικός είναι για έναν ηθοποιό ο κινηματογράφος από το θέατρο;
Στο Νοτιά είχα κάνει έναν πολύ μικρό ρόλο, αλλά ήταν πολύ όμορφη εμπειρία γιατί ήταν πολύ ψηλά αισθητικά σαν δουλειά και με πάρα πολύ αξιόλογους συντελεστές. Ο κινηματογράφος θέλει πιο minimal τρόπο υποκριτικής, το θέατρο πιο έντονο. Νομίζω ότι μάλλον ο κινηματογράφος και η τηλεόραση είναι πιο εύκολα από το θέατρο.
Δεδομένων των οικονομικών δυσκολιών, θα μπορούσε ο κινηματογράφος να ανθίσει σήμερα στην Ελλάδα;
Ανθεί ο κινηματογράφος στην Ελλάδα, απλά με άλλα μέσα, διαφορετικό τρόπο. Μέσα από φεστιβάλ, ταινίες μικρού μήκους, συμπαραγωγές με εξωτερικό. Σήμερα υπάρχουν πραγματικά πρωτότυπα ελληνικά σενάρια που βρίσκουν μεγάλη ανταπόκριση στο εξωτερικό, όπως στις ταινίες του Λάνθιμου.
Παρά το γεγονός ότι σε περιόδους κρίσης ο κόσμος στρέφεται στο θέατρο, στη δική μας εποχή δεν φαίνεται να ισχύει αυτό. Είναι έτσι και αν ναι γιατί πιστεύετε ότι συμβαίνει αυτό;
Οι πιο πολύ άνθρωποι σήμερα είναι τόσο σκασμένοι που όταν βγαίνουν θέλουν απλά να ‘ξεσκάσουν’- είναι η πιο σωστή λέξη, να ξεχαστούν, οπότε μπορεί κάποιες φορές να προτιμήσουν να πάνε για ποτό από το να δουν θέατρο που θα τους κάνει να σκεφτούν. Οι άνθρωποι προσπαθούν να ξεφύγουν από τη σκέψη τους εντονότερα από ποτέ.
Αν έπρεπε με λίγα λόγια να πείτε σε κάποιον γιατί να δει την παράσταση, τι θα του λέγατε;
Σίγουρα θα του θυμίσει πράγματα από τη δική του οικογένεια και ζωή, θα τον κάνει να κατανοήσει καλύτερα τις συμπεριφορές ανθρώπων άλλης ηλικίας, αλλά και θα γελάσει με το παράλογο που βιώνουμε σήμερα.
* Το unblock.gr είναι χορηγός επικοινωνίας της παράστασης “Το φαινόμενο του θερμοκηπίου”.
