«Στεγαζόμαστε σε μια αποθήκη, αλλά είμαστε ευχαριστημένοι που δουλεύουμε, που εκδίδουμε την εφημερίδα μας. Τα προηγούμενα γραφεία μας ήταν καλύτερα, αλλά εμείς προτιμήσαμε τελικά να έρθουμε εδώ».
Tα λόγια είναι του Μεχμέτ Γιλμάζ διευθυντή της τουρκικής εφημερίδας «Οζγκούρ Ντουσαντσέ».
Μίας νέας εφημερίδας που έμελλε να γεννηθεί σε καιρούς δύσκολους, όπου τα δικαιώματα και οι ελευθερίες, μαζί και αυτά του Τύπου στη χώρα, καταπατούνται καθημερινά από την τουρκική κυβέρνηση.
Την ιστορία της γέννησης της νέας τουρκικής εφημερίδας «Οζγκούρ Ντουσαντσέ» τη διάβασα στην εfsyn.gr.
Υπάρχουν και στην Ελλάδα
Mε συγκίνησε γιατί είχε άρωμα και κλίμα από τις προσπάθειες που γίνονται και στη χώρα μας-όσο και αν δεν είναι διαδεδομένες- υπάρχουν και ενισχύονται, όσο παρατείνεται η κρίση.
Αφορούν τη δημιουργία ενός νέου πλαισίου για τη δημοσιογραφία που θα εκφράζει τους πολίτες (επιτέλους μετά από 40 και… χρόνια), και όχι τα συμφέροντα των ολιγαρχών, επιχειρηματιών και εκδοτών ΜΜΕ που διαπλέκονται με το παλιό πολιτικό σύστημα και τις τράπεζες.
Δημοσιογράφοι που αντιστέκονται στη διαπλοκή, στο παλιό πολιτικό σύστημα που σακάτεψε τη χώρα. Επιχειρούν να καταγράψουν τα προβλήματα της πλειοψηφίας της κοινωνίας γιατί μέρος αυτής και των προβλημάτων που αντιμετωπίζει είναι και οι ίδιοι, υπερασπίζονται τα δικαιώματα της και ανοίγουν δρόμους αντίστασης της πραγματικότητας που βιώνουν.
Σκλάβοι των εργοδοτών
Η νέα αυτή τάση, είναι απότοκος της κρίσης που ισοπέδωσε εργατικά δικαιώματα, υπονόμευσε τη δημοκρατία, έκανε την πλειοψηφία των δημοσιογράφων να αισθάνεται σκλάβα των εργοδοτών επιχειρηματιών και εκδοτών των ΜΜΕ για ελάχιστα ευρώ που για να τα έχει πρέπει να μην υπερασπίζεται την τάξη των εργαζομένων.
Της ζητούν, αφού την αποστέωσαν (και με δική της ευθύνη), να υπερασπίζεται την άρχουσα τάξη και τα συμφέροντα της, καταγγέλλοντας για τη δυσάρεστη οικονομική κατάσταση που βρίσκεται η χώρα, τη μεσαία τάξη και τους φτωχούς για να γίνει περισσότερη εύκολη, η εν τέλει συντριβή τους μέσα από τα μνημόνια.
Στην Τουρκία πριν από δύο μήνες όλα άλλαξαν για τον Γιλμάζ διευθυντή της εφημερίδας «Μπογκούν» και τους εργαζομένους της, όταν εκείνος δεν δέχτηκε την προκλητική παρέμβαση της κυβέρνησης Ερντογάν σε έρευνα ενός συντάκτη της εφημερίδας για κυβερνητικά σκάνδαλα και διαφθορά.
Απολύονται όσοι δεν είναι αρεστοί
Ο συντάκτης προφυλακίστηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2015. Ο εισαγγελέας βάσει του νόμου, επειδή η επιχείρηση είχε χρέη, διόρισε νέο διευθύνοντα σύμβουλο.
Ο νέος μάνατζερ, το πρώτο πράγμα που έκανε ήταν να απολύσει όσους δεν ήταν αρεστοί.
Ο Γιλμάζ ανακοίνωσε στους εργαζομένους στην εφημερίδα ότι παραιτείται γιατί δεν μπορούσε να δεχτεί τη νέα κατάσταση που επιβλήθηκε, η οποία και σήμαινε πλήρη έλεγχο της γραμμής της εφημερίδας.
Η αρχή του νέου εγχειρήματος
Η βραδιά εκείνη ήταν επεισοδιακή με την αστυνομία να δίνει μάχη με τους εργαζόμενους για να εισέλθει στο κτίριο. Ο Γιλμάζ τηλεφώνησε σε έναν φίλο του που διέθετε μια αποθήκη για να του ζητήσει τα κλειδιά, τα οποία και του έδωσε.
Ο Γιλμάζ μαζί με τους λίγους δημοσιογράφους που είχαν απομείνει μετά τις απολύσεις που έκανε ο νέος μάνατζερ, πήραν σκούπες και καθάρισαν τον χώρο και έστησαν ένα δανεικό τραπέζι με δύο καρέκλες.
Ήταν η αρχή του νέου εγχειρήματος!
Ο Μεχμέτ Γιλμάζ διευθυντής της εφημερίδας «Οζγκούρ Ντουσαντσέ»
Οι δημοσιογράφοι έφεραν τους προσωπικούς τους υπολογιστές στο νέο χώρο της αποθήκης και εξέδωσαν αρχικά ένα φύλλο με έξι σελίδες. Χωρίς ύλη, με πολλές φωτογραφίες και λεζάντες.
Η εφημερίδα είχε τον ίδιο τίτλο και στο πρώτο φύλλο διηγήθηκαν τι συνέβη στην εφημερίδα.
Η αγκαλιά της κοινωνίας στους δημοσιογράφους
Η ανταπόκριση των αναγνωστών ήταν συγκινητική. Αγόραζαν την εφημερίδα για σχεδόν δέκα ημέρες, χωρίς να υπάρχει σημαντική ύλη, προκειμένου να τους συμπαρασταθούν.
Στη συνέχεια υποχρεώθηκαν να αλλάξουν τον τίτλο τους, καθώς δεν είχαν τα δικαιώματα. Έτσι, ο Γιλμάζ ίδρυσε την «Οζγκούρ Ντουσαντσέ».
Στο μεταξύ, οργανώθηκαν καλύτερα. Στην ομάδα των δημοσιογράφων προστέθηκαν απολυμένοι και παραιτηθέντες από την παλιά εφημερίδα. Κατάφεραν να αγοράσουν και άλλα τραπέζια και να έχουν πλέον τον στοιχειώδη εξοπλισμό για τη δική τους εφημερίδα.
Η «Οζγκούρ Ντουσαντσέ» σήμερα πουλάει 40.000 φύλλα, έχει επαγγελματική ύλη και έχει 40 δημοσιογράφους.
Επανεπενδύουν για να γίνουν καλύτεροι
«Σιγά σιγά κατακτούμε νέο κοινό, τα κέρδη τα επανεπενδύουμε για να γίνουμε καλύτεροι. Πολύς κόσμος έγινε συνδρομητής για να μας στηρίξει και να βρούμε αρχικό κεφάλαιο για να αγοράσουμε τα στοιχειώδη. Τις πρώτες ημέρες είχαμε μόνο δύο καρέκλες κι έναν πάγκο. Βγάζαμε την εφημερίδα κυριολεκτικά στο πόδι. Τώρα τα πράγματα κάπως βελτιώθηκαν. Δεν αναπολώ τις παλιές ημέρες με τις ανέσεις του παλιού φύλλου. Εδώ νιώθω ελεύθερος και περήφανος», υποστηρίζει ο Μεχμέτ Γιλμάζ.
«Τα τελευταία δύο χρόνια ο έλεγχος των ΜΜΕ έγινε ασφυκτικός. Όταν θέλησαν να μπλοκάρουν την τηλεόραση του Σαμανίογλου, του έκοψαν μέχρι και τον δορυφόρο που αναμετέδιδε το σήμα. Δεν απειλούνται μόνο οι μεγάλοι όμιλοι, η πίεση είναι παντού. Η Ευρώπη βγάζει ανακοινώσεις πως «είναι ανήσυχη» με τις εξελίξεις. Λίγα λόγια και από αντίδραση τίποτα. Κλείνουν τα μάτια για να πάρουν ανταλλάγματα στο προσφυγικό και τη Συρία», συνεχίζει ο Μεχμέτ Γιλμάζ.
Μπορούν να επιβιώσουν τα νέα ΜΜΕ;
Η δημοσιογραφία δεν ζει μόνο μία από τις χειρότερες περιόδους της, με τους κάθε λογής παπαγάλους δημοσιογράφους να ευλογούν τα γένια των οικονομικά ισχυρών, να προπαγανδίζουν υπέρ των συμφερόντων των κέντρων και παράκεντρων των μηχανισμών εξουσίας.
Ζει και μία από τις πλέον δημιουργικές περιόδους της, με μερίδα δημοσιογράφων να αποφασίζουν να υπερασπιστούν το επάγγελμα τους, να μιλούν για τα ζητήματα που αντιμετωπίζει η κοινωνία να διεκδικούν λύσεις για όσα πυρετώδη προβλήματα αντιμετωπίζει καθημερινά.
Αποστρέφουν το βλέμμα, όταν τους ζητούνται εκδουλεύσεις, παραχωρήσεις… να πληρωθούν για ρεπορτάζ, σχόλια και άρθρα που γράφουν. Επιδίωξη τους είναι να κοιτούν τους πολίτες στα μάτια γιατί θα τους λένε- γράφουν τα πράγματα, όπως, αυτοί τα αντιλαμβάνονται και όχι όπως, οι ισχυροί οικονομικά και πολιτικά θα τους καθοδηγούν να τα λένε και να τα γράφουν.
Αυτά αποτελούν τη «γραμμή» τους ως ΜΜΕ.
Είναι εύκολο εγχείρημα στην σκληρή οικονομική εποχή που ζούμε; Όχι, δεν είναι. Είναι όμως εφικτό.
Χρειάζεται οικονομικές και προσωπικές θυσίες; Ναι, χρειάζεται και εκείνοι που μπορούν να το κάνουν είναι οι δημοσιογράφοι που πάνω από όλα δεν βάζουν το δικό τους βόλεμα, αλλά τον αγώνα για μία καλύτερη δημοσιογραφία ανοιχτή στον άνθρωπο που θα βοηθήσει για να γίνει καλύτερος ο κόσμος.
Πού ο ισχυρός οικονομικά και πολιτικά δεν θα μπορεί εύκολα να καταπίνει τον οικονομικά ανίσχυρο, όπως, συμβαίνει στις μέρες μας. Πού ένας δίκαιος κόσμος θα μπορεί να είναι εφικτός.
Δημοσιογραφία ωφέλιμη για τους πολίτες
Έτσι, η δημοσιογραφία γίνεται ωφέλιμη για τον πολίτη και όχι για τα κάθε είδους συμφέροντα που τον αντιστρατεύονται και περιγελούν τις αγωνίες του.
Αυτό το μοντέλο ΜΜΕ με αυτές τις αρχές και τη δράση μπορεί να είναι βιώσιμο στις μέρες μας; Μπορεί, αν υπάρξει πίστη, υπομονή, επιμονή και καθαρή ματιά των δημοσιογράφων που το εκκινούν και το υποστηρίζουν απέναντι στην κοινωνία.
Γιατί η κοινωνία ξέρει πλέον να διακρίνει τους δημοσιογράφους που επιχειρούν να την πλανέψουν και εκείνους που επιχειρούν να την ενημερώσουν για όσα συμβαίνουν, ή θα συμβούν με καθαρή ματιά. Και αυτό είναι μια καλή αρχή για να μπορεί το μοντέλο αυτό των ΜΜΕ να ορθωθεί και να γίνει βιώσιμο.
