Το βράδυ της παραμονής των Φώτων το σπίτι πρέπει να είναι πεντακάθαρο και να μην υπάρχει ούτε ένα άπλυτο ρούχο σε αυτό.
Αν δεν με πιστεύετε ρωτήστε τη γιαγιά σας, που σίγουρα θα ξέρει να σας πει ότι αν δεν καθαρίσετε, αργά το βράδυ, όταν εσείς θα κοιμάστε, θα έχετε επισκέπτες.
Και αυτοί οι επισκέπτες δεν είναι σαν τον Άγιο Βασίλη, γελαστοί να φέρνουν δώρα.
Αυτοί είναι αποκρουστικοί και κάνουν το σπίτι άνω κάτω…
Γιατί αυτοί είναι οι καλικάντζαροι και έχουν στη διάθεση τους λίγες μόνο μέρες το χρόνο για να μας αναστατώσουν…
Γεννημένοι κάπου ανάμεσα στην παράδοση και τα παραμύθια και με αρχές που χάνονται στην αρχαιότητα, οι καλικάντζαροι βγαίνουν από τη γη τις μέρες αυτές (25 Δεκεμβρίου – 6 Ιανουαρίου), όταν τα «νερά είναι αβάφτιστα», για να πειράξουν τους ανθρώπους και να τους ανακατέψουν τα σπίτια, διότι είναι άτακτοι και τους αρέσουν τα παιχνίδια. Τον υπόλοιπο χρόνο, ζουν κάτω από τη γη και τρέφονται με φίδια, σκουλήκια, ποντίκια, βατράχια…
Μεγάλος τους εχθρός είναι ο αγιασμός των υδάτων την ημέρα των Φώτων, καθώς τότε αναγκάζονται και πάλι να επιστρέψουν στα έγκατα της γης.
Οι «Καλικάντζαροι» -γνωστοί και ως «Καλικαντζαραίοι», «Καρκάτζια», «Καλκατζόνια» ή «Καλκατζάνια», «Καλκάνια», «Καλιτσάντεροι», «Καρκάντζαροι», «Καρκαντζέλια», «Σκαλικαντζέρια», «Σκαντζάρια», «Σκαλαπούνταροι», «Τζόγιες», «Λυκοκάντζαροι» και «Κωλοβελόνηδες»- έχουν, ανάλογα με την περιοχή, διαφορετική μορφή. Όμως σε όλες τους τις εκδοχές είναι αποκρουστικά άσχημοι.
Άλλες φορές είναι κοντοί σαν νάνοι και άλλες θεόρατοι, συνήθως με μακριά μαλλιά και κόκκινα μάτια, μισοί γαϊδούρια και μισοί άνθρωποι. Άλλοτε εμφανίζονται γυμνοί και άλλοτε ντυμένοι με κουρέλια.
Όποια και αν είναι η μορφή τους, ένα είναι το κοινό τους χαρακτηριστικό. Ότι τρομάζουν τους ανθρώπους.
Είναι πολύ ευκίνητοι ανεβαίνουν στα δένδρα πηδούν από στέγη σε στέγη σπάζοντας κεραμίδια και κάνοντας μεγάλη φασαρία. Άμα βρουν ευκαιρία κατεβαίνουν από τις καμινάδες στα σπίτια και μαγαρίζουν τα πάντα.
Σύμφωνα με την παράδοση, οι καλικάντζαροι ήταν κάποτε άνθρωποι. Συγκεκριμένα, όσοι έχουν γεννηθεί μέσα στο Δωδεκαήμερο (εκτός και αν βαπτιστούν αμέσως), εκείνοι στους οποίους ο ιερέας δεν ανέγνωσε σωστά τις ευχές του βαπτίσματος, τα τερατώδη βρέφη, όσοι πέθαναν στο Δωδεκαήμερο ή αυτοκτόνησαν (παράδοση της Σίφνου), όσοι δεν έχουν ισχυρό Άγγελο για να τους προστατεύει από τον Σατανά (Μακεδονία), μεταβάλλονται σε δαιμόνια και ζουν στα έγκατα της γης.
Εκεί πριονίζουν το δέντρο που κρατά τη γη (παραλλαγή του μυθικού Άτλαντα). Βγαίνουν δε στην επιφάνεια κοντά στο τέλος της εργασίας τους, από το φόβο μήπως τελικά η ετοιμόρροπη γη τους πλακώσει. Μόνο που όταν κατεβαίνουν βρίσκουν το δέντρο ακέραιο και αρχίζουν τη δουλειά από την αρχή…
Οι καλικάντζαροι αύριο θα γυρίσουν και πάλη στα βάθη της γης. Σήμερα όμως να είστε προσεχτικοί…
Μπορεί να ανέβουν στον ώμο σας και να σας κάνουν ερωτήσεις στις οποίες –για το δικό σας καλό- πρέπει να απαντήσετε σωστά…
Αν πάλι τους δείτε μην τους… πιάσετε κουβέντα, γιατί μετά θα σας πάρουν την μιλιά, για να μην αποκαλύψετε πως είναι…
Αν πάλι δεν τους δείτε –που είναι και το πιθανότερο δηλαδή- σκεφτείτε απλά ότι είναι άλλη μια ελληνική δοξασία που μας συνδέει με την παράδοσή μας. Και αυτό είναι ένα δώρο που μας κάνουν οι καλικάντζαροι.
Όταν δεν μας αναστατώνουν τη ζωή…
